کاربرد پلیمرها

از پلیمرها در صنایع مختلف استفاده می شود. برخی از صنایع که از پلیمر استفاده می کنند عبارتند از:

 

 

صنعت بسته بندی	صنعت لوازم خانگی
صنعت خودرو	صنعت بهداشت و دارو
صنعت کشاورزی	صنعت ساختمان
صنعت نساجی	صنعت برق و الکترونیک

 

 

کاربرد مواد پلیمری درصنعت بسته بندی

 

 

بزرگترین مصرف کننده پلیمرها صنعت بسته بندی است. این صنایع بیشتر از پلاستیک های پرمصرف استفاده می کنند. دلیل

این امر قیمت ارزان ، سهولت پردازش ، قابلیت بازیافت و بهداشت این مواد است.

بسته بندی به طور کلی به دو قسمت اصلی بسته بندی نرم و انعطاف پذیر و بسته بندی سخت تقسیم می شود.

بسته بندی نرم و انعطاف پذیر شامل انواع فیلم ها از جمله:

 پلی اتیلن سبک وزن

 پلی اتیلن سبک خطی

 پلی اتیلن سنگین

 پلی پروپیلن 

PVC

و PET می باشد. البته امروزه فیلمهای دیگری در ترکیب با پلیمرهای مهندسی برای مقاصد خاص تولید می شوند.

استفاده از پلاستیک در تولید کیسه های پلاستیکی و جایگزینی آنها با کیسه های کاغذی نیز دارای ارزش زیست محیطی

زیادی است زیرا از قطع درختان برای تولید کاغذ جلوگیری می کند.

تولید کیسه های ساخته شده از پلیمرها مانند پلی اتیلن و پلی پروپیلن صنعت بسته بندی مواد فله ای مانند سیمان،  گچ ،

غلات ، آرد ، قیر و … را متحول کرده است . با جایگزینی کیسه های کاغذی ، این کیسه ها باعث توسعه صنعت بسته بندی شده است.

دسته کلی دیگر موارد استفاده در صنعت بسته بندی ، بسته بندی سخت است که شامل انواع بطری است. با تعویض

بطری های شیشه ای و ظروف فلزی ، این بطری ها بسته بندی را ارزان کرده و سلامت عمومی بهبود یافته است.

استفاده از بطری های پلی اتیلن ترفتالات منجر به توسعه صنعت آب معدنی شده است که علاوه بر افزایش سطح رفاه

عمومی استانداردهای بهداشتی را افزایش داده است.

جایگزینی بطری های شیشه ای با بطری های PET سطح بهداشت را در صنعت بسته بندی نوشابه های گازدار بهبود

بخشیده است.

استفاده از بطری های پلی اتیلن در بسته بندی مواد شیمیایی مانند : اسیدها و سموم شیمیایی و جایگزینی ظروف فلزی

این ظروف نیز صنعت بسته بندی را گسترش داده است.

بسته بندی مواد شوینده و لوازم بهداشتی در ظروف پلاستیکی نیز صنایع شوینده و بهداشتی را تقویت کرده است . که به

نوبه خود باعث افزایش مصرف این مواد و در نتیجه افزایش سطح بهداشت عمومی شده است.

مواد مورد استفاده در این نوع بسته بندی بیشتر عبارتند از: پلی اتیلن ترفتالات ، پلی اتیلن ، پلی پروپیلن و غیره.

 

کاربرد مواد پلیمری در صنایع لوازم خانگی

 

 

یکی از بزرگترین صنایع مصرف کننده مواد پلیمری ، صنعت لوازم خانگی است. به طور کلی ، لوازم خانگی با زندگی مدرن

بسیار متنوع شده اند و گسترش آنها با تکیه بر مواد اولیه پلیمری به عنوان مواد اولیه انجام شده است. مواد پلاستیکی هم

از نظر طراحی و هم از نظر زیبایی و عملکرد قابلیت های زیادی به آنها داده است.

نمونه هایی از لوازم خانگی که پلاستیک ها نقش بسزایی در توسعه آنها داشته اند عبارتند از:

 یخچال 

 جاروبرقی

  ماشین لباسشویی

  ماشین ظرفشویی

  اتو 

 آبمیوه گیری

 چرخ گوشت

 میکسر آشپزخانه

 اجاق مایکروویو و موارد دیگر

علاوه بر این ، پلیمرهای پرمصرف در این صنایع در حال پیشرفت هستند. نمونه ای از این مواد پلی پروپیلن است که

می تواند بسیاری از قطعات را با تغییرات طراحی جایگزین کند.

 

کاربرد مواد پلیمری در صنایع حودروسازی

 

 

امروزه بیشتر قطعات خودرو از مواد پلیمری به ویژه ترموپلاستیک ساخته شده است. استفاده از پلاستیک به جای قطعات

فلزی ، تولید قطعات را آسان و ارزان کرده است و به دلیل سهولت پردازش پلاستیک در مقایسه با فلزات ، امکانات مختلف

طراحی را به دنبال داشته است.

از آنجا که انرژی مورد نیاز برای پردازش پلاستیک ها کمتر از فلزات است . استفاده از پلاستیک به جای فلزات باعث کاهش

دی اکسید کربن در جو می شود.

پلاستیک ها سبک تر بوده و چگالی کمتری نسبت به فلزات دارند . بنابراین وزن خودروهای امروزی با استفاده از پلاستیک

کاهش یافته است که باعث کاهش مصرف سوخت و آلودگی کمتر شده است.

از دیگر مزایای استفاده از پلاستیک در صنعت خودرو می توان به قابلیت بازیافت ، راحتی بیشتر در سرنشینان ، ایمنی

بیشتر  زیبایی و انواع طرح ها اشاره کرد.

پلاستیک های مختلف در قسمت های مختلف خودرو استفاده می شود. پلاستیک های مهندسی مانند پلی آمیدها در

خودروها استفاده می شوند. همچنین پلی پروپیلن در نمای داخلی و خارجی خودرو استفاده می شود. از پلی کربنات و

پلی متیل متاکریلات در چراغهای جلو خودرو استفاده می شود. پلیمرهای دیگر مورد استفاده در خودروها عبارتند از:

 پلی اورتان

 پلی استایرن

 پلی بوتیلن ترفتالات

 

کاربرد مواد پلیمری در صنایع بهداشتی و دارویی

 

 

 پلی الفین ها مانند پلی اتیلن و پلی پروپیلن از نظر سلامت از بهترین پلیمرها هستند. ناکارآمدی این پلیمرها در برابر

بسیاری از مواد شیمیایی آنها   را به گزینه ای بسیار مناسب برای بسته بندی انواع داروها تبدیل کرده است.

 استفاده از ظروف دارویی پلی اتیلن باعث سهولت تولید و صرفه جویی در مصرف انرژی و همچنین انواع طرح ها و قیمت

پایین تر از گزینه های قبلی مانند ظروف شیشه ای شده است. علاوه بر کاربردهای یکبار مصرف مانند

 سرنگ تزریق یکبار مصرف 

 لباس یکبار مصرف و غیره

 پلی پروپیلن به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد.علاوه بر پلی الفین ها ، پلیمرهای مهندسی مانند پلی استال ،

ABS ، پلی متیل متاکریلات ، پلی کربنات و پلی آمید در سایر تجهیزات بیمارستانی   مانند تجهیزات تصویربرداری ، تجهیزات

دیالیز ، تنفس مصنوعی ، تجهیزات اتاق عمل و غیره استفاده می شود.

 

کاربرد مواد پلیمری در صنایع کشاورزی

 

 

امروزه توسعه کشاورزی بدون استفاده از پلاستیک امکان پذیر نیست. بهینه سازی مصرف آب ، به ویژه در کشورهای خشک

 یکی از مهمترین دلایل استفاده از پلاستیک در کشاورزی است.

با استفاده از لوله های پلی اتیلن که در اشکال و انواع مختلف تولید می شوند ، انتقال آب بدون اتلاف انجام می شود و با

استفاده از فیلم های پلی اتیلن ، اتلاف آب در سطح زمین به حداقل می رسد. استفاده از فیلمهای پلی اتیلن امکان تولید

محصولات کشاورزی در شرایط نامساعد جوی از طریق سیستمهای گلخانه ای و روشهای دیگر را فراهم کرده است.

 

کاربرد مواد پلیمری در صنعت ساختمان

 

 

پلیمرها روز به روز صنعت ساختمان را تغییر می دهند و جایگزین مصالح سنتی در صنعت ساختمان می شوند. از لوله های

آب و فاضلاب و سیستم های گرمایش و سرمایش گرفته تا درها ، پنجره ها ، کفپوش ها ، دیوارها ، پوشش سقف و … ،

جایگزینی مصالح و قطعات سنتی با مصالح پلاستیکی مزایای زیادی را ایجاد کرده است.

به عنوان مثال عمر لوله های آب و فاضلاب به دلیل پدیده زنگ زدگی و رسوب کم است اما لوله های پلاستیکی این مشکلات

را برطرف کرده است.

از طرف دیگر ، چون لوله های پلاستیکی تا حد زیادی عایق حرارتی هستند ، میزان اتلاف انرژی لوله های آب سرد و گرم با

استفاده از لوله های پلاستیکی کاهش یافته است.

در حل شدن مشکل عایق بندی درها و پنجره ها نیز بسیار مفید است ، چه عایق صوتی باشد که باعث کاهش انتقال صدا از

بیرون به داخل ساختمان و بالعکس شود ، چه عایق حرارتی آنها باعث کاهش اتلاف حرارت در تابستان و زمستان شود.

 

کاربرد مواد پلیمری در صنایع نساجی

 

 

یکی از بزرگترین صنایع مصرف کننده مواد پلیمری ، صنعت نساجی است. در گذشته صنعت نساجی انواع نخ و پارچه ها را

برای مصارف مختلف مانند

لباس 

فرش 

مبلمان منزل

و … تنها با استفاده از الیاف طبیعی مانند پنبه ، پشم ، ابریشم ، کرک ، جوت و … تولید می کردند. 

اما این صنعت در دهه گذشته ، با تولید پلیمرهای مصنوعی ، پیشرفت بسیار چشمگیری را تجربه کردند. پلی استرها

جایگزین پنبه ، پلی آمیدها جایگزین ابریشم ، الیاف اکریلیک جایگزین پشم شدند و انواع جدیدی از الیاف با استفاده از

پلیمرهای دیگر مانند پلی پروپیلن تولید شدند.

اکثر نخ ها و الیاف مورد استفاده بشر امروزه از پلیمرهای مصنوعی ساخته شده اند. پرکاربردترین پلیمر در تولید الیاف

مصنوعی پلی اتیلن ترفتالات است که برای تولید نخ و الیاف پلی استر استفاده می شود.

یکی دیگر از پلیمرهای پرکاربرد در صنعت نساجی ، هموپلیمر پلی پروپیلن است که به دلیل کریستالیته بالا و قابلیت پردازش

عالی در تولید الیاف و منسوجات نبافته استفاده می شود. پلی آمیدها پلیمرهای دیگری هستند که به طور گسترده در تولید

منسوجات ظریف و همچنین منسوجات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند.

 

کاربرد مواد پلیمری در صنایع برق و الکتریک 

 

 

صنایع برق و الکترونیک عمدتا از مواد پلیمری به ویژه پلیمرهای مهندسی و ترکیبات پلاستیک استفاده می کنند.

این صنایع در قرن گذشته آنقدر توسعه یافته اند که به یکی از ارکان زندگی روزمره تبدیل شده اند. از رایانه و لپ تاپ گرفته تا

تلفن های همراه و تجهیزات صوتی و تصویری نمونه هایی از کاربردهای لوازم الکترونیکی در زندگی روزمره هستند.

 در بخش اداری :

 انواع چاپگرها ،

 دستگاه های چاپ

 تلفن

 دستگاه های فکس

 رایانه

 مودم

سوئیچ و غیره به طور گسترده استفاده می شود.

در بخش های صنعتی :

علاوه بر انواع سیم و کابل ،

انواع سوئیچ ها ،

فیوزها 

اتصالات 

رله ها 

پایانه ها

و سایر قطعات الکتریکی به طور گسترده ای استفاده می شود.

پلاستیک عمدتا در تولید همه این دستگاه ها استفاده می شود. مهمترین ویژگی پلاستیک ها که باعث مصرف زیاد آنها در

صنایع برق و الکترونیک می شود . ویژگی های عایق الکتریکی آنها است. این ویژگی باعث توسعه صنعت کابل شده است.

همچنین در بسیاری از قسمتهای کلیدها ، فیوزها ، کنتاکتورها ، رله ها و سایر دستگاهها و ماشینهای برقی و الکترونیکی از

عایق های پلاستیکی به همراه قطعات رسانای فلزی استفاده می شود.

شکل پذیری ساده پلاستیک ها آنها را برای ساخت بدنه دستگاه های برقی و الکترونیکی مناسب می کند.

از پلیمرهای مختلف در صنایع برق و الکترونیک استفاده می شود. در صنعت سیم و کابل از انواع:

پلی وینیل کلراید (PVC) ،

پلی اتیلن ،

پلی اتیلن عرضی ،

پلی آمید 

پلی استر استفاده می شود.

پلی کربنات ، اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS) ، پلی بوتیلن ترفتالات (PBT) و آلیاژهای آنها به طور گسترده ای در صنعت

الکترونیک استفاده می شود.

در صنعت برق ، انواع مختلفی از پلی آمید ، پلی کربنات ، اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS) ، پلی بوتیلن ترفتالات (PBT) و

آلیاژهای آنها و همچنین پلی متیل متاکریلات و … استفاده می شود.

پلاستیک مزایای زیادی دارد و معایبی نیز دارد. یکی از این ضعف ها اشتعال پذیری آنهاست. شرکت های پلاستیکی با

افزودن مواد مقاوم در برابر شعله که ضعف پلاستیک ها را پوشش می دهد تولید می کنند. یکی دیگر از معایب ترموپلاستیک

ها مقاومت حرارتی پایین آنها است که می توان با آلیاژ یا افزودن مواد تقویت کننده تا حدی از بین برد.